Alınteri Gazetesi 21. Yüzyıla Sosyalizmi Yazacağız!
Kocaeli’nin Gebze ilçesinde 12 yıllık 7 katlı Arslan Apartmanı’nın 29 Ekim günü saat 06:57’de çökerek beş kişilik Bilir Ailesi’nin dördüne mezar olmasının ardından Ulaştırma Bakanlığı henüz dişe dokunur bir açıklama yapmazken uzmanların araştırması binanın tam altından metro inşaatının geçtiğini, göçmeye de metro inşaatı sırasında yer altındaki suyun boşalması nedeniyle oluşan boşlukların çökmesinin neden olduğunu açığa çıkardı.
Gazeteci Alican Uludağ, metroya ilişkin 2017 tarihli raporda metro istasyonunun çevresindeki binaların kamulaştırılması ve yer hareketlerinin izlenmesi yönünde uyarıların yapıldığını, dahası bölgede yaşayan vatandaşların 5 ay önce “evlerimizde çatlaklar var” diyerek Ulaştırma Bakanlığı’nı uyardığını, ancak hiçbir önlem alınmadığını belirtti.
Uludağ, uzmanların bu tespitlerinin ardından şimdi gözlerin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, AFAD ve üniversitelerden gelen uzman öğretim üyelerinin yazacağı resmi raporda olduğunu ifade etti.
Bilir ailesinden sadece 18 yaşındaki Dilara Bilir’in enkazdan sağ çıkarıldığı, Dilara’nın yıkımda 44 yaşındaki babası Levent Bilir’i, 37 yaşındaki anne Emine Bilir’i, 12 yaşındaki Emir Bilir’i ve 14 yaşındaki Nisa Bilir’i kaybettiğini hatırlatan Uludağ, bu trajedinin ne ailenin ihmallerinden ne depremden ne de herhangi bir patlama nedeniyle meydana geldiğini hatırlatan Uludağ, hatta Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı uzmanlarının binada yaptığı denetimde Arslan Apartman’nın bölgedeki en sağlam yapılar arasında yer aldığını belirlediklerine işaret etti.
Metro inşaatı sırasında açılan tünel çökmeye neden oldu
Uludağ paylaşımlarına şöyle devam etti:
“Yani sorun binada değil, zemindeydi. 6 gündür bölgede teknik araçlarla inceleme yapan AFAD ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile üniversitelerden gelen uzman öğretim üyelerinin çalışmasında sona yaklaşıldı. AFAD, yıkımın depremden olmadığı konusunda hemfikir… Resmi uzmanlar, bugüne kadar yapılan çalışmalarda yıkılan binanın altından çökme tespit etti. Bu da yıkıma neden oldu. Bu çökmenin nedenini araştıran uzmanlar, tam altından geçen Ulaştırma Bakanlığı’nın Gebze-Darıca Metro tüneline ulaştı. Metronun yıkıma etkisini araştıran uzmanlar, binanın hemen altındaki zeminde oluşan boşlukların süreç içinde çöktüğünü belirledi. Uzmanlar, kireçli toprak yapısına sahip yer altındaki suyunun boşaldığını ve zeminin altında boşluklar oluşturduğunu tespit etti. Bu suyun boşalmasına ise metro inşaatı sırasına açılan tünelin neden olduğu üzerinde duruyor uzmanlar. Metro inşaatı nedeniyle bu boşluklar da bölgedeki konut yükümünü taşıyamadı ve çökme meydana geldi. Yıkılan Arslan Apartmanı’nın altında tam da böyle bir çökme meydana geldi. Çalışmalara son noktayı koymak için uzmanlar, Arslan Apartmanının yıkıldığı bölgede daha derin sondaj çalışması yapma kararı alındı. Raporun kısa sürede açıklanacağı öğrenildi. Soruşturmayı yürüten Gebze Cumhuriyet Başsavcılığı, gözaltı talimatlarını vermek için resmi raporu bekliyor.
‘Önlem alınmalı’ diye rapor hazırlanmış
Öte yandan Özgür Kocaeli gazetesinden Nazım Özgün Erbulan’ın haberine göre Gebze-Darıca Metro Hattı’na ait 2017 tarihli rapor ortaya çıktı. Akse Sapağı İstasyonu Kazı İksa Raporu’nda, yıkılan binanın karşısındaki yapıların kamulaştırılması ve tahliye edilmesi gerektiği belirtilirken kazı sırasında oluşabilecek sorunların yakından izlenmesi gibi ifadeler dikkat çekti. Raporda şöyle deniyor: “Kazı esnasında kazı iksa elemanlarındaki ve çevre yapılardaki deplasmanları (zeminde ve yapılardaki yer değiştirme hareketlerini) düzenli olarak takip edebilmek için uygun bir enstrümantasyon sisteminin kurulması önerilmektedir. Bölgede gerçekleştirilecek kazıya başlamadan en az 4-6 hafta önce, kazı alanının çevresinde bulunan binaların (inşa halinde olan binalar da dahil olmak üzere) mevcut durum kontrolünün yapılması ve kazı esnasında düzenli olarak yapılacak okumalar ile ilgili binalara ve kazı iksa sistemine ait deplasmanların takip edilmesi ve sonuçlarının değerlendirilerek gerekmesi durumunda uygun önlemlerin vakit kaybedilmeden alınması uygun olacaktır. Oluşacak deplasmanların gözlemlenmesine yönelik olarak uygun bir enstrümentasyon sisteminin kurulması önerilmektedir.”
Yani rapor, “Kamulaştırma yapın, metro inşaatı sırasındaki zemin ve yapılardaki hareketleri takip edin” uyarısı yapıyor. Ancak bugüne kadar kamulaştırma yapılmadı. O dönem kamulaştırmayı, metronun sahibi Kocaeli Büyükşehir Belediyesi yapması gerekiyordu. Kocaeli Belediye Başkanı Tahir Büyükakın bu kamulaştırmayı o dönem neden yapmadı, sessiz.
Metro daha sonra Ulaştırma Bakanlığı’na devredildi. Bu arada 26 Mayıs 2025’te CİMER üzerinden Ulaştırma Bakanlığı’na bölgedeki binalarda metro inşaatı nedeniyle oluşan çatlaklar bildirildi. Ancak bugüne kadar önlem alınmadığı için Arslan Apartmanı çöktü. Şimdiye kadar ortaya çıkan bilgiler, Bilir ailesinden 4 kişiyi hayattan koparan yıkımın sorumlusu olarak 4 ayrı kişiyi öne çıkarıyor:
1-)Ulaştırma Bakanı
2-)Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı
3-)Gebze Belediye Başkanı
4-) Metro ihalesini alan şirketin yöneticileri
Şimdi Ulaştırma ve Altyapı Bakanı şu sorulara yanıt vermeli?
1-Akse Sapağı İstasyonu Kazı İksa Raporu’na göre bu istasyonunun çevresindeki binaların kamulaştırılması gerekiyordu? Aradan geçen yıllarda bu binalar neden kamulaştırılmadı?
2- İnşaat nedeniyle oluşacak yer değiştirme hareketlerini izlemek için uygun bir enstrümentasyon sistemi kuruldu mu?
3- Mayıs 2025’te CİMER üzerine yapılan başvuru üzerine bölgede hangi incelemeler yapıldı? Ne tür bulgulara ulaşıldı?
4- Bölgedeki binalarda yaşanan çatlakları bilmenize rağmen neden tedbir almadınız?