Alınteri Gazetesi 21. Yüzyıla Sosyalizmi Yazacağız!
Kocaeli’nin Gebze İlçesi Mevlâna Mahallesi’nde dün sabah çöken 7 katlı binada yaşayan beş kişilik aileden anne baba ve iki çocuk hayatını kaybederken sadece 18 yaşındaki Dilara Bilir yaralı olarak kurtarıldı. Çöken binanın 12 yıllık bir bina olması, deprem yönetmeliğine göre yapılması, yapı denetimi hizmeti alınması sayısız soru işaretine neden oldu. Nitekim sonra ortaya çıkan gerçekler bu soru işaretlerinin adreslerini de netleştirdi.
Bölgede devam eden metro çalışmaları nedeniyle hasar gören binaların varlığı orada yaşayan tüm emekçilerin ilk ağızda dile getirdiği nedenler arasında yer alıyor. Yanı sıra yıkım, binadaki kaymanın fark edilmesine rağmen gerek belediyeden gerekse metro inşaatından gelen yetkilerin “önemli bir şey yok” diyerek gitmelerinden saatler sonra gerçekleşiyor. Oysa binanın bir tarafından belirgin bir çökme olduğu anlaşılıyor.
Bu veriler orta yerde dururken ne Ulaştırma başta olmak üzere yetkili bakanlıklardan ne de belediyeden bir açıklama yapılmış değil.
NOW Haber’den Alican Uludağ’ın aktardığı bilgiler iktidarın kendisine dokunacak her konuyu hasıraltı yaparken muhalifleri söz konusu olduğunda nasıl da aslan kesildiğini bir kez daha gösteriyor.
Metro inşaatında bilirkişi incelemesi yapılmalı
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın, Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı’nın suskun olduğunu belirten Uludağ, “Bu sessizliğin bir nedeni var. Çünkü bu yıkımın sorumlusu olarak oklar Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nı gösteriyor” diyerek şöyle devam etti:
Çöken binanın hemen yanında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından ihalesi Eze İnşaat’a verilen metro inşaatı var. Fotoğraftaki istasyon, Akse Sapağı Metro İstasyonu. Bu istasyon Gebze-Darıca Metrosu’nun bir parçası. Temeli 2018’de atıldı. Akse Sapağı İstasyonu’na ilişkin http://gebzedaricametro.com/tr sitesinde şu bilgi dikkat çekiyor: ‘Akse Sapağı Gebze’de ‘pivot bölge’ konumunda, çok işlek bir alandır. İstasyon Issıkgöl Caddesi’nin başında, kuzey tarafında yer almaktadır. Gebze Stadyum ile Adliye İstasyonları arasında konumlandırılmıştır. Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu (NATM) ile inşa edilmektedir. İstasyonun derinliği 29 m, İnşaat Alanı ise 5.802 m²’dir.’
Aslında bu metro inşaatı, yıkılan binanın altından yani Issıkgöl Caddesi’nden geçip Adliye durağına gidiyor. Bu istasyonun Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu ile yapıldığı vurgusu da önemli. Bu yöntem, özellikle kayalık bölgelerde tünel açmak için kullanılıyor ve riskleri yüksek. Bunun için ciddi tedbirlerin alınması gerekiyor. Arslan Apartmanı’nın yıkılmasının nedeni de yanındaki metro istasyonu inşaatı gibi görünüyor.
Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı’nın metro inşaatını durdurarak, bölgede bilirkişiler eliyle inceleme yaptırması ve çökme iddialarını araştırması gerekiyor.
Ancak metro inşaatının sahibi Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu sessiz. Yalnızca Ankara’da Cumhuriyet Bayramı etkinliklerinde görüldü. Bir açıklama yapmadı.
Diğer yandan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da henüz olaya ilişkin Ulaştırma Bakanlığı yetkilileri hakkında soruşturma başlatıldığını açıklamadı.
Arama-kurtarmanın bağlı olduğu İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya da bölgeye gitmemeyi ve açıklama yapmamayı tercih etti.
EZE İnşaat’ın özelliği ne?
Darıca-Gebze Metrosu inşaatı ihalesinin eski Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu döneminde Eze İnşaat’a verildiğini, Kocaeli’ndeki kamu ihalelerinin esas olarak bu şirkete sunulduğunu hatırlatan Uludağ, DEM Parti Milletvekili Faruk Gergerlioğlu’nun 2024’te şirkete ilişkin Meclis’e verdiği soru önergesine işaret ederek şöyle devam etti:
Önergeye göre, inşaat şirketinin Gebze-Darıca Metro hattı, Şehir hastanesi tramvayı ve Körfezray ihalelerini aldı. Gergerlioğlu, şu iki soruyu sordu: 1) Basında yer alan iddialara göre Eze İnşaat’ın Gebze-Darıca Metrosunu bitirememesi ve Kocaeli Şehir Hastanesi tramvay inşaatını geç bitirmesi göz önüne alındığında Körfezray ihalesinin Eze İnşaat’a verilmesinin sebebi nedir? 2) Eze İnşaat Gebze-Darıca Metro projesi ve Kocaeli Şehir Hastanesi tramvay projesini hangi tarihlerde bitirmeyi taahhüt etmiştir?
MMO ve İMO Gebze şubelerinden sorular
Makine Mühendisleri Odası (MMO) ve İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Gebze Şubesi yetkilileri de metro inşaatının henüz genç sayılacak ve deprem yönetmeliğine göre yapılmış binanın bu şekilde çökmesinin esas nedeni olduğuna işaret ediyor. Oda temsilcileri ayrıca yıkımdan önce bina sakinlerinin şikayetlerinin neden dikkate alınarak tahliye yapılmadığı ihmaline de dikkat çekti.
MMO metro inşaatının risklerine dikkat çekmişti
Metro inşaatının risklerine ilişkin 2024’te yaptığı açıklamada 6 soru yayınlayan MMO temsilciği kontrolsüz dinamit patlatmanın ve tünel kazasının meydana geldiği metro inşaatı ile ilgili MMO, “Projenin uygulama alanı çoğunlukla nüfus ve bina yoğun alanlardan geçmektedir ve doğal olarak tünel açma ve diğer inşaat faaliyetleri sırasında bu bölgelerdeki binalarda ve bina temellerinde zarar oluşma ihtimali vardır. Daha öncesinde herhangi bir risk analizinin yapılıp yapılmadığı, zarar gören bina sayısı, varsa zarardan dolayı tahliye edilen bina sayısı açıklanmalı ve zarar gören binaların zararlarının giderilmesi konusunda nasıl bir çalışma yapıldığı konusu açıklığa kavuşturulmalıdır” uyarısında bulunmuştu.
Neden tahliye edilmediler?
Evrensel’e konuşan Makine Mühendisleri Odası Gebze İlçe Temsilciliği Yürütme Kurulu Başkanı Tanfer Yeşiltepe, “Geçen sene doğal gaz patlaması sonucu ölümlerin yaşandığı Mevlana Mahallesi’nde, metro çalışmasının ve zemin çalışmasının olduğu bir yerde bir bina yıkılıyor. Bu bina neden yıkıldı, öncesinde herhangi bir şekilde bir risk değerlendirilmesinin yapılıp yapılmadığı, ilgili kurumların bir çalışmasının olup olmadığını bilmiyoruz. Ancak dün burada bu binayla ilgili şikayetlerin hem belediyeye hem metro yetkilerine hem bina müteahhitlerine iletildiğini biliyoruz. Eğer bu binada bir riskli bir durum söz konusuysa bu vatandaşlar neden tahliye edilmedi” diye sordu.
“Maalesef ihmal var”
2019 yılından beri bu metro inşaatında meydana gelen felaketlerde işçilerin hayatını kaybettiğini hatırlatan Yeşiltepe “Yıkımın zemindeki bir boşalma nedeniyle olduğunu düşünüyoruz ama bu zemindeki boşalma buradaki metro çalışmasından kaynaklı mı oldu yoksa yakın zamanda yoğun yağmurdan kaynaklı mı bir oluştu henüz bilmiyoruz? İkisi de aslında tamamen mühendislik hesapları ile ilgili, bilimle teknikle çözülebilecek mevzular. Maalesef burada bir ihmal söz konusu” dedi.
“4 metrelik çökme var”
İnşaat Mühendisleri Odası Gebze Temsilcisi Çağdaş Kara da “Yaptığımız incelemelerde binanın temelinin altında bir oturma olduğunu gördük. Zeminde bir örselenme oldu. Bir göçük meydana geldi. Bir obruk oluşmuş yani binanın altında. Tabii bunun nedeninden emin değiliz. Zaten küçük bir bina ama yüksek bir bina olduğu için temeldeki en ufak bir deformasyonda ciddi devrilme meydana geliyor. Bodrum katta yaklaşık 4 metre oturma var. 4 metrelik bir göçük var. Dün belediyeden ve metro inşaatından gelen yetkililer ciddi bir şey olmadığını söylemişler. Ama 24 saat geçmeden maalesef göçme meydana gelmiş” bilgisini verdi.